Kutu Gabion
Heyelanlı bölgelerde esnek ve geçirgen gabion istinad duvarları ideal çözüm olmaktadır. Ayrıca gabion istinad yapıları kaya tutucu bariyer duvar şeklinde de tasarlanabilmektedir. Gabion kullanımı sadece istinad yapıları ile sınırlı olmayıp dere yatağı ıslahı uygulamalarında da kullanılabilmektedir.
Özellikle gabion içinde kullanılacak taşın arazide bulunduğu durumlarda rakipsiz ekonomi sağlamaktadır. Gabionlar ile istinad yapıları teşkil edilebileceği gibi, dere yatağı ıslahlarıda yapılabilmektedir. %30 boşluklu yapısı sayesinde istinad duvarları tasarımlarında herhangi barbakana ihtiyaç duymamakta, geriplanda oluşan fazla su basıncını rahatlıkla tahliye edebilmektedir. Ayrıca dere ıslahı uygulamalarında esnek yapısı sayesinde, yatağın mevcut şekline uyarak uzun yıllar hizmet verebilmektedir.
Gabion duvarlar literatürde ağırlık yapısı ve donatılı sistemler olarak (toprakarme mantığı doğrultusunda) iki ana prensip dahilinde çalışmaktadır. Ağırlık yapısı olarak tasarlanan sistemlerde duvar piramit mantığı ile tasarlanmakta ve mevcut kesitin ağırlık merkezi belirlenmektedir. Bu doğrultuda duvarın stabilitesine negatif yönde etki eden kuvvetler belirlenmekte olup (deprem, duvar üzerindeki yükler, geri plan dogusu vb.) bunlar duvarın stabilitesine pozitif yönde etki eden yükler (duvarın kendi ağırlığı, duvarın ön tarafında yapılacak dolgular vb.) ile karşılaştırılmakta ve kayma, devrilme vb. tahkikleri yapılmaktadır. Donatılı sistemlerde duvarın çalışma mantığı daha farklı olmaktadır. Bu tarz sistemlerde ön tarafta 1 veya 0,5 metre yüksekliğinde kutu gabionlar kullanılmakta olup bunlar geogrid veya çelik donatı malzemeleri ile güçlendirilmektedir. Burada sistemin stabilitesi kullanılacak donatı malzemeleri ile sağlanmakta olup, mevcut kayma düzlemleri belirlendikten sonra donatıların kayma düzlemleri üzerinde oluşacak kesme kuvvetlerini taşıması mantığı esas alınır. Bir önceki sistemdeki gibi duvarın inşa edileceği bölgenin depremselliği, duvar üzerinde oluşacak yükler evvelce hesaba katılmaktadır.
Ülkemizde ve dünyada çok yaygın olarak kullanılan Gabion Sepetler kaya ve taş ile doldurmak amacı ile oluşturulmuş çift burgulu altıgen çelik tel örgü kafeslerdir. Gabion Duvar, Altıgen sepet, Fildofer, Gabyon, Gabyon sepet olarakta telafuz edilmektedir. Gabion Sepetlerle özellikle taş dolgu malzemesinin kolay bulunabileceği yerlerde son derece ekonomik ve de doğal görünümlü çözümler üretmek mümkündür. Gabion Sepetler çok değişik en, boy, uzunluk ve tel kalınlıklarında olabilmektedir. Ölçüler ve toleranslar için Bkz.Tablo I ve Tablo III Sepetleri kuvvetlendirmek için, sepet kenarları örgü telinden daha kalın bir tel ile çerçevelenir. Bkz.Tablo III Genellikle uzunluğu 2 metreden büyük olan gabion sepetler diyafram adı verilen tel örgü paneller ile 1 metrelik hücrelere ayrılarak kuvvetlendirilmiştir.
Gabion sepetler çoğunlukla deniz kıyı korumalarında ve nehir ıslahlarında, erozyon kontrol yapılarında, karayolu ve demiryolu yapılarında kullanılırlar. GEOART 6×8, 8×10 cm göz açıklıklarında ve örgü teli için Ø2.00mm'den Ø3.40mm'e kadar değişen tel kalınlıklarında üretim yapmaktadır. Ayrıca, daha yüksek korozyon dayanımı için PVC kaplı gabion sepetlerde ürün yelpazemiz içinde bulunmaktadır. Sepetlerin yapımında kullanılan altıgen tel örgü TS EN10223-3’e uygundur. Gabion Sepetlerin imalinde kullanılan bütün teller ve bağ tellerinin 2 kopma dayanımı 38-55kg/mm ’dir. Teller kopma mukavemetleri ve tel çap toleransları olarak BS102/80’e uygundur. Yukardaki değerler tel örülmeden önceki değerlerdir. Toleranslar için Bkz.Tablo IV. Tellerin kopma anındaki uzama miktarı min.%12dir, galvaniz kaplaması BS443/82 ve EN10244-2’ye uygundur.
Gabion Yapıların Avantajları
1. Esneklik : Çift burgulu altıgen tel örgü yapı olarak büyük kuvvetlere dayanıklıldır. Ayrıca kırılma ve çatlama yapmadan yapının bir miktar yer değiştirmesine karşı kendisini adapte eder.
2. Dayanıklılık: Galvanizli tel örgü çok uzun bir ömüre sahiptir. PVC kaplandığı takdirde faaliyet ömürü daha da uzar. Ayrıca çift burgulu tel kafes tel örgüler gibi tek telin kopması durumunda bile çözülmez.
3. Kendinden Drenaj: Gabionlar taş ve kaya ile doldurulunca gözenekli bir yapıya sahip olur. Gözenekli yapı arkasında suyu tutmayarak, oto-drenaj yapar ve su kuvvetinin oluşmasını engeller.
4. Ekonomi: Gabion yapılar geleneksel yapılar ile kıyaslandığında çok ekonomiktirler. Ayrıca gabion yapılar çok az bakım gerektirirler. (Yaşam boyu ekonomi)
5. Mukavemet: Gabion yapılar çok büyük miktarda enerjiyi absorbe edebilirler ve çok büyük doğal gerilmeler altında dahi onlarca yıl sorunsuz bir performans sergileyebilirler.
Özellikle gabion içinde kullanılacak taşın arazide bulunduğu durumlarda rakipsiz ekonomi sağlamaktadır. Gabionlar ile istinad yapıları teşkil edilebileceği gibi, dere yatağı ıslahlarıda yapılabilmektedir. %30 boşluklu yapısı sayesinde istinad duvarları tasarımlarında herhangi barbakana ihtiyaç duymamakta, geriplanda oluşan fazla su basıncını rahatlıkla tahliye edebilmektedir. Ayrıca dere ıslahı uygulamalarında esnek yapısı sayesinde, yatağın mevcut şekline uyarak uzun yıllar hizmet verebilmektedir.
Gabion duvarlar literatürde ağırlık yapısı ve donatılı sistemler olarak (toprakarme mantığı doğrultusunda) iki ana prensip dahilinde çalışmaktadır. Ağırlık yapısı olarak tasarlanan sistemlerde duvar piramit mantığı ile tasarlanmakta ve mevcut kesitin ağırlık merkezi belirlenmektedir. Bu doğrultuda duvarın stabilitesine negatif yönde etki eden kuvvetler belirlenmekte olup (deprem, duvar üzerindeki yükler, geri plan dogusu vb.) bunlar duvarın stabilitesine pozitif yönde etki eden yükler (duvarın kendi ağırlığı, duvarın ön tarafında yapılacak dolgular vb.) ile karşılaştırılmakta ve kayma, devrilme vb. tahkikleri yapılmaktadır. Donatılı sistemlerde duvarın çalışma mantığı daha farklı olmaktadır. Bu tarz sistemlerde ön tarafta 1 veya 0,5 metre yüksekliğinde kutu gabionlar kullanılmakta olup bunlar geogrid veya çelik donatı malzemeleri ile güçlendirilmektedir. Burada sistemin stabilitesi kullanılacak donatı malzemeleri ile sağlanmakta olup, mevcut kayma düzlemleri belirlendikten sonra donatıların kayma düzlemleri üzerinde oluşacak kesme kuvvetlerini taşıması mantığı esas alınır. Bir önceki sistemdeki gibi duvarın inşa edileceği bölgenin depremselliği, duvar üzerinde oluşacak yükler evvelce hesaba katılmaktadır.
Ülkemizde ve dünyada çok yaygın olarak kullanılan Gabion Sepetler kaya ve taş ile doldurmak amacı ile oluşturulmuş çift burgulu altıgen çelik tel örgü kafeslerdir. Gabion Duvar, Altıgen sepet, Fildofer, Gabyon, Gabyon sepet olarakta telafuz edilmektedir. Gabion Sepetlerle özellikle taş dolgu malzemesinin kolay bulunabileceği yerlerde son derece ekonomik ve de doğal görünümlü çözümler üretmek mümkündür. Gabion Sepetler çok değişik en, boy, uzunluk ve tel kalınlıklarında olabilmektedir. Ölçüler ve toleranslar için Bkz.Tablo I ve Tablo III Sepetleri kuvvetlendirmek için, sepet kenarları örgü telinden daha kalın bir tel ile çerçevelenir. Bkz.Tablo III Genellikle uzunluğu 2 metreden büyük olan gabion sepetler diyafram adı verilen tel örgü paneller ile 1 metrelik hücrelere ayrılarak kuvvetlendirilmiştir.
Gabion sepetler çoğunlukla deniz kıyı korumalarında ve nehir ıslahlarında, erozyon kontrol yapılarında, karayolu ve demiryolu yapılarında kullanılırlar. GEOART 6×8, 8×10 cm göz açıklıklarında ve örgü teli için Ø2.00mm'den Ø3.40mm'e kadar değişen tel kalınlıklarında üretim yapmaktadır. Ayrıca, daha yüksek korozyon dayanımı için PVC kaplı gabion sepetlerde ürün yelpazemiz içinde bulunmaktadır. Sepetlerin yapımında kullanılan altıgen tel örgü TS EN10223-3’e uygundur. Gabion Sepetlerin imalinde kullanılan bütün teller ve bağ tellerinin 2 kopma dayanımı 38-55kg/mm ’dir. Teller kopma mukavemetleri ve tel çap toleransları olarak BS102/80’e uygundur. Yukardaki değerler tel örülmeden önceki değerlerdir. Toleranslar için Bkz.Tablo IV. Tellerin kopma anındaki uzama miktarı min.%12dir, galvaniz kaplaması BS443/82 ve EN10244-2’ye uygundur.
Gabion Yapıların Avantajları
1. Esneklik : Çift burgulu altıgen tel örgü yapı olarak büyük kuvvetlere dayanıklıldır. Ayrıca kırılma ve çatlama yapmadan yapının bir miktar yer değiştirmesine karşı kendisini adapte eder.
2. Dayanıklılık: Galvanizli tel örgü çok uzun bir ömüre sahiptir. PVC kaplandığı takdirde faaliyet ömürü daha da uzar. Ayrıca çift burgulu tel kafes tel örgüler gibi tek telin kopması durumunda bile çözülmez.
3. Kendinden Drenaj: Gabionlar taş ve kaya ile doldurulunca gözenekli bir yapıya sahip olur. Gözenekli yapı arkasında suyu tutmayarak, oto-drenaj yapar ve su kuvvetinin oluşmasını engeller.
4. Ekonomi: Gabion yapılar geleneksel yapılar ile kıyaslandığında çok ekonomiktirler. Ayrıca gabion yapılar çok az bakım gerektirirler. (Yaşam boyu ekonomi)
5. Mukavemet: Gabion yapılar çok büyük miktarda enerjiyi absorbe edebilirler ve çok büyük doğal gerilmeler altında dahi onlarca yıl sorunsuz bir performans sergileyebilirler.
